AD(H)D

Kenmerken

ADHD staat voor de Engelse term Attention Deficit Hyperactivity Disorder en verwijst naar een ontwikkelingsstoornis. Dit wil zeggen dat een persoon met ADHD zich anders ontwikkelt dan leeftijdgenoten, doordat de hersenen anders in elkaar zitten. De uitingen van AD(H)D zijn daarom altijd al aanwezig vanaf de kindertijd en komen voor in meerdere levensdomeinen. Deze uitingen zijn niet voor iedereen exact hetzelfde en kunnen zich ook bij eenzelfde persoon evolueren doorheen de tijd.

Er zijn twee grote kenmerken te onderscheiden binnen ADHD:

  • Aandachtmoeilijkheden: personen met AD(H)D hebben het lastig(er) om hun aandacht ergens bij te houden en zijn dus sneller afgeleid tijdens bepaalde taken of in een gesprek. Dit kan zich bijvoorbeeld uiten in vergeetachtigheid, moeilijkheden hebben met het afwerken van (saaie) taken, moeilijkheden met organiseren en structureren,...
  • Impulsiviteit en hyperactiviteit: daarnaast worden personen met ADHD vaak als druk en impulsief ervaren. Dit kan zich uiten in ongeduldigheid, onrustigheid (intern of extern), anderen vaak onderbreken, moeite hebben met ontspannen,...

Deze kenmerken kunnen bij iedereen in meer of mindere mate aanwezig zijn. Echter hebben personen met AD(H)D hier erg veel en vaak last van in het dagelijkse leven.


Deze kenmerken moeten ook niet allemaal (even sterk) aanwezig zijn om te kunnen spreken van AD(H)D. Zo zijn er personen die zowel last hebben van aandachtmoeilijkheden alsook van impulsiviteit/hyperactiviteit, waarbij er sprake is van de gecombineerde variant van ADHD. Indien vooral de aandachtproblemen aanwezig zijn en er in mindere mate of zelfs geen sprake is van impulsiviteit/hyperactiviteit wordt gesproken van ADD (Attention Deficit Disorder). Andersom kan ook, waarbij de impulsiviteit/hyperactiviteit op de voorgrond staan en in mindere mate of geen sprake is van aandachtsproblemen. Deze laatste variant komt wel minder vaak voor dan de andere twee.  

Mythes

  • “Personen met AD(H)D kunnen zich totaal niet focussen”: klopt niet. Als het gaat over iets waar de persoon in geïnteresseerd is, kan iemand met AD(H)D net heel erg gefocust zijn.


  • “Hyperactiviteit is altijd een symptoom van AD(H)D”: klopt niet. Er is ook een variant die Attention Defecit Disorder of ADD wordt genoemd, waarbij er vooral sprake is van aandachtsproblemen en niet zo zeer van hyperactiviteit/impulsiviteit.


  • “AD(H)D komt enkel voor bij jongens”: klopt Ook meisjes kunnen AD(H)D hebben, hoewel het wel minder vaak voorkomt dan bij jongens. Uit onderzoek blijkt dat de diagnose bij meisjes vaak later wordt gesteld omdat de symptomen zich soms anders uiten. Zo is er bv. minder vaak sprake van hyperactiviteit en impulsiviteit, waardoor de symptomen niet altijd meteen in het oog springen.


  • “Enkel volwassenen kunnen AD(H)D hebben”: klopt niet. AD(H)D is een ontwikkelingsstoornis wat wil zeggen dat dit vanaf de kindertijd aanwezig is en ook niet verdwijnt bij het volwassen worden. De uitingen kunnen wel verminderen of verdwijnen naarmate met ouder wordt, de context veranderd en/of medicatie en begeleiding wordt opgestart. AD(H)D wordt ook niet altijd opgemerkt tijdens de kindertijd, dus een diagnose in de volwassenheid is ook niet ongewoon.


  • “Medicatie kan AD(H)D genezen”: klopt niet. AD(H)D blijft het hele leven aanwezig, hoewel (de last van) de uitingen niet het hele leven (in dezelfde mate) aanwezig hoeven te zijn. Medicatie kan helpen om beter om te gaan met bepaalde symptomen, maar ook het ontwikkelen van strategieën die voor het individu met AD(H)D werken kunnen hieraan bijdragen.


  • “AD(H)D wordt overgediagnosticeerd en is een makkelijke verklaring voor moeilijk en druk gedrag”: klopt niet. Het omgekeerde is eerder waar, waarbij heel wat personen de diagnose niet of pas laat in het leven krijgen omwille van een minder duidelijk of ‘typisch’ AD(H)D beeld. Het diagnostisch proces dat gehanteerd wordt is wetenschappelijk onderbouwd en wordt uitgevoerd door professionals die hierin getraind zijn.


Talenten

Maar mensen met AD(H)D hebben ook heel wat talenten en sterktes. Zo zijn personen met AD(H)D vaak erg creatief, oplossingsgericht, hebben ze een sterk empathisch vermogen en hebben ze een stevig doorzettingsvermogen. Het zijn ook vaak enthousiaste mensen, die vaak de sfeermakers van de groep uitmaken.

unsplash